Изложба на фотографии и публикација објавени 2008 година.
Живот искован во метал.
Љубов исплетена во нитки.
Магија вткаена во слика.
Почеток, а сепак бескрајна вечност.
Бескрајна приказна од мудрост и уметност. Приказна за животот и љубовта. Непресушен извор на исконското вдахновение.
Овие атрибути се сосема мал и можеби безначаен дел за да ја раскажат вистинската приказна за кујунџиите и предметите кои се родиле од нивните раце.
Накитот како симбол на убавината одсекогаш ги растреперувал душите на луѓето. Ги украсувал нив самите, го покажувал нивниот општествен статус, ја изразувал внетрешната (душевна) убавина, нивниот животен стил.
Во истовреме ја означувал радоста на невестата, но и горделивоста на момата. Зборувал за градската мода, но потсетувал и на сопствените корени длабоки колку и животот, вткаени таму некаде во планинските или рамничарските села.
И едниот и другиот со ист дух да украсува, но и да штити во исто време. Злато, сребро, месинг или кој и да е друг метал, исткаени од магичните раце на мајсторот во различни мотиви, кои сепак имаат посебно метафизичко значење.
А кујунџиите раскажувачи . . .
Збирката “Накит“ од депоата на НУ Завод и Музеј, Битола е многу вредна по карактеристиките кои истата ги поседува.
Имено станува збор за предмети кои припаѓаат на периодот од крајот на XVIII па сé до почетокот на XX век. Во оваа збирка влегуваат предмети различни по начин на изработка, по материјал, и секако по употреба.
Како најзначаен кујунџиски центар во регионот,покрај Скопје и Призрен, Битола го имала приматот во изработката на накитот и предметите за декорација.
Според тоа сосема е разбирливо што локалните мајстори ја достигнале кулминацијата во својот уметнички израз.
Дел од колекцијата на накит, е од импорт, а тоа се однесува на елементите од градскиот накит што пак се должи на тоа што Битола во тој период бил не само трговски туку и конзуларен центар во овој дел од Европа.
Издавач: НУ. Завод и Музеј – Битола
За Издавачот : Зоран Николовски
Автор: Здравка Маретиќ – Етнолог
Стручен Соработник: Мери Стојанова – Етнолог
Препаратор : Љубица Стефановска
Превод на англиски: Мери Стојанова
Фотографии: Зага Продукција, Славе Стојанов
Дизајн: Парговски Јове
Тираж: 1 000
Печати: ГРАФО ПРОМ
Финансира: Министерство за култура на Р.Македонија
Битола 2008
Крст изработен од легура на сребро со позлата, во техника филигран, гранулација, лиење. Декориран со полускапоцени камења. XIX век //// Cross made of gilted silver alloy using a filigree technique, granulation, and casting. It is decorated with a gem stones. XIX century
Белегзија - “Гривна” со затворена кружна форма во техника на лиење. Изработена е од бронза и сребро, со нахнадно додадени апликации. Белегзијата е дел од женскиот градски накит. XIX - XX век
////
Bracelet - “Grivna” - The bracelet is a closed circle, made in a casting technique. It is made of bronze and silver, with applications added. The bracelet is a part of female city jewelry. XIX - XX century
Чанта изработена од сребрена ситно плетена жица. Се затвара со две сребрени топчиња. Дел од градската носија XIX - XX век ////
Purse made of fine plaited silver wires. The purses latches with two silver balls. It was a part of city costumes. XIX -XX century
Брош изработен од сребро во техника на филигран. Декориран е со корални зрна. Составен дел на градскиот накит. XIX - XX век ////
Brooch made of silver in a casting technique. The brooch is decorated with coral beads. It is a part of city jewelery. XIX - XX century
Прстен - Масивен прстен изработен од сребро во техника на филигран, гранулација и лиење. Горниот дел е изразито испакнат и декориран со вегетабилни мотиви. Ова е машки венчален прстен изработен од локални мајстори. XIX век
////
Ring - Massive male wedding ring made of silver using a filigree technique, granulation and casting. The upper part is raised and decorated with vegetative motives. This ring was made by local masters. XIX century
Брош - Женски украсен предмет изработен од сребро во техника лиење. Централно е прикажан профил на женска фигура. Импорт XIX - XX век
////
Brooch - Woman’s brooch made of silver in a casting technique. In the center there is a profile of female figure. Import XIX - XX century
Брош - Женски украсен брош од сребро со позлата. Декориран со полускапоцени камчиња, и со централен антропоморфен приказ. Импорт XIX - XX век
////
Brooch - Women’s brooch made of gilted silver, decorated with gem stones, and with a central anthropomorphic figure. Import XIX - XX century
Ќостек - Изработен од исплетени сребрени жици во вид на гајтан и големи лиени и гранулирани топки. Служел за украсување и на машка и на женска носија. XVIII - XIX век
////
“Kustek” - Made of plaited silver strings and big granulated balls. The kustek used as a decoration on male and female costumes XVIII - XIX century
Пафтa - Женски украс за на појас Изработени од сребро со позлата врз кои се нанесени филигрански апликации. Пафтите се во форма на лист и декорирани со стаклени обоени камења. Целокупната орнаментика е вегетабилна. Тие биле дел од градската женска носија. XIX - XX век
////
Buckle - This women’s waist belt ornament is made of gilded silver with filigree applications The buckle has a leaf shape with vegetative ornaments, and it is decorated with glass coloured stones. The buckle was part of a woman’s city costumes. XIX - XX century
Пафтa - Женски украс за на појас Изработени од сребро со позлата врз кои се нанесени филигрански апликации. Пафтите се во форма на лист и декорирани со стаклени обоени камења. Целокупната орнаментика е вегетабилна. Тие биле дел од градската женска носија. XIX - XX век
////
Buckle - This women’s waist belt ornament is made of gilded silver with filigree applications The buckle has a leaf shape with vegetative ornaments, and it is decorated with glass coloured stones. The buckle was part of a woman’s city costumes. XIX - XX century
Игли - Изработени од сребро и декорирани со бели стаклени камчиња. Служеле како украс на “шкепа ” - марама, дел од градската носија. XIX век
////
Pins - Made of silver, and decorated with a white glass stones. The pins were used as a decoration for “skepa,” a head scarf, and were part of city costumes. XIX century
Украс Изработен од сребрена легура, во форма на квадрат. Декориран со флорални мотиви. Овој украс е дел од градската носија. XIX - XX век
////
Ornament - Made of silver alloy with a square shape. It is decorated with floral motives. It is part of city costumes.
Кутија - Изработена од сребро во техника на лиење. Дело на локални мајстори. XIX век
////
Box - made of silver using a casting technique. The box is the work of local masters. XIX century
Дел од пафта - Женски украс за на појас Изработена од сребро со позлата врз која е нанесена филигранска апликација. Декорирана е со вегетабилни мотиви и обоени стаклени камења. Претставува дел од женската градска носија. XIX - XX век
////
Part of a Buckle - This women’s waist belt ornament is made of gilded silver with filigree applications. The buckle is decorated with vegetative ornaments and coloured glass stones. The buckle was a part of a woman’s city costumes. XIX - XX century
Дел од пафта Женски украс за на појас Изработена е од сребро со филигранска апликација. Декорирана е со вегетабилни мотиви и обоени стаклени камења. Дел е од градската женска носија. XIX - XX век
////
Part of a Buckle - These women’s waist belt ornaments are made of silver with filigree applications. They are decorated with vegetative motives and coloured glass stones. They represent the city way of decoration XIX - XX century
Пафта - Женски украс за на појас Изработена од сребро со позлата, во техника на леење и исчукување. Дел е од градската женска носија, а изработена е од страна на локални мајстори. XIX - XX век
////
Buckle - This women’s waist belt ornament is made of gilded silver using a technique of casting and embossing. It was part of a city woman’s gown, and was made by local masters. XIX - XX century
Чапраг - Женски украс за на гради изработен од метална легура. Се состои од два засебни идентични делови во кружна форма на кои во долниот дел се поставени фолклорни монети. Изработени се од локални мајстори. XIX - XX век
////
“Chaprag” - A woman’s breast ornaments made of metal alloy. The Caprag consists of two circle shaped, separate, identical parts. On the bottom part there are several folklore coins. They were made by local masters. XIX - XX century
Пафта - Женски украс за на појас Изработена е од сребрена легура во техника на лиење и исчукување, со доминантна флорална декорација. Пафтата е дел од селската народна носија XIX - XX век
////
Buckle - This women’s waist belt ornaments is made of silver alloy using a technique of casting and embossing with a dominant floral decoration. The buckleis part of folk costumes. XIX - XX century
Пафта - Женски украс за на појас Изработена е од сребро во техника на ковање и леење. Се состои од три дела кои се декорирани со вегетабилни орнаменти. Дел е од женската селска носија и е изработена од локални мајстори. XIX - XX век
Пафта / Buckle
Buckle - This women’s waist belt ornament is made of silver in a technique of striking and casting. It consists of three parts each of them decorated with vegetative ornaments. The buckle is part of folk costumes and was made by local masters. XIX - XX century